wahdzabe na maisha yao

Wahadzabe au Wahadza hili ni kabila la Tanzania, linalopatika Kaskazini ya kati ya Tanzania, Wanaoishi karibu na Ziwa Eyasi kwenye bonde la ufa, katika uwanda wa Serengeti.

Kwa mujibu wa takwimu zilizopo zinaonesha wahadzabe wapo watu chini ya elfu moja, huku ikiwa watu 300-400 huishi kama wawindaji. Katika dunia ya sasa wahadzabe ndio watu wanaoishi kwa kutegemea shughuli za uwindaji.

Historia

Hadza (pia inajulikana kama Wahadzabe, Hadzapi, Watindiga, au Kindiga) wanajiita Wahadzabe - na suffix -Kuwa akimaanisha "watu" katika lugha yao, Hadzane (-ne kuwa suffix kwa "lugha"). Tu Hadza kusema Hadzane, kwa hiyo lugha ni muhimu katika kuamua nani wa kuainisha kama Hadza.

Kwa kutumia ushahidi kutoka chombo jiwe middens, malazi mwamba na mwamba sanaa, zinaonyesha kwamba kabla ya miaka 3,000 iliyopita, watu walioishi katika Tanzania muundo wao wakujikimu na muundo wao wakijamii sawa kabisa na ile ya Hadza. Takriban miaka 2500 iliyopita, watu walionge lugha ya Cushitic walihamia Kaskazini mwa Tanzania; Miaka 1,500 iliyopita, Wabantu kutoka Afrika Magharibi alianza walianzakumiliki Tanzania, na karibu 300 miaka iliyopita,wa wazungumzao Kinailoti kutoka Sudan kuhamia katika kaskazini mwa Tanzania na Hadza wilaya. Kuna makundi kadhaa ya kikabila tofauti kwamba wanaishi katika maeneo yanayopakana kandokando na Hadzabe, ni pamoja Datoga, Iraqw, Wamasai, Isanzu, na Sukuma. 

Lugha

Lugha ya Hadzabe, iitwayo Hadzane, ni jadi inayofananishwa kama lugha ya Khoisan sababu ina Clicks. Hadzane ina variants tatu ya click konsonanti: meno, alveopalatal, na imara. Wataalamu wa lugha wamesema kuwa ingawa inaweza kuwa na ushiriki mchache wa kufanana na lugha ya Sandawe, Hadzane ina cognates chache hivyo ni mara nyingi inachukuliwa kama lugha inayojitenga. Hadzabe Wengi kuongea Kiswahili kama lugha yao.

Nafasi ya Kabila ili katika Utalii

Leo kabila ya Hadzabe ilikuwa kabila maarufu sana, kama iliyo kabila la wamasaii, watalii kutoka nchi mbalimbali hufanya safari zao na kuelekea hadi katika vijiji vya wahadzabe ili tu kujifunza na kujionea namna gani wawindaji hao wanavyoishi.

Makazi yatumiwayo na wahdzabe 

Nyumba ya wahdzabe inavyoonekana  kwa ndani

Mti huu hutumika na wahdzabe kama sehemu ya kuabudu na mungu wao,
mti huu huitwa Tita

Watu wakabila hili kabla ya maendeleo kuwepo walikuwa wakiishi bila kuvaa nguo. Pia wanajishughulisha sana na uwindaji,chakula chao kikubwa ni nyama kutokana na wanyama wanao wawinda pamoja na matunda mwitu,lakin pia wanajihusicha na ufugaji wa nyuki.

wanaume hujihusicha na uwindaji wa wanyama huku wanawake wakijihusisha na ulezi wawatoto na kutafuta matunda na miziz kwa ajili ya chakula chao.